Szanowni Czytelnicy !

Okres letniej kanikuły, a zatem i urlopowego leniuchowania większość z nas ma już za sobą, a przed nami czas raczej mało zachęcającej do wszelkiej aktywności aury. Na domiar złego, jest to również okres coraz agresywniejszej kampanii przedwyborczej, w której z trudem dostrzec można dbałość o Państwo i jego zwykłych obywateli z ich codziennymi problemami, choćby w bardziej lub mniej udawanej, merytorycznej dyskusji. Można zaryzykować stwierdzenie, że tego roku Święty Mikołaj przybył do naszej krainy ze znacznym wyprzedzeniem, rozdając nam nader liczne prezenty, które w istocie są niczym innym, niż gruszki na wierzbie. W tym przepychu obiecanek cacanek (już nasi praprzodkowie doskonale wiedzieli, że i Salomon z próżnego nie naleje), pojawiają się jednak doznania uszlachetniające nasze rozkojarzone wnętrze. Otóż dla mnie takim lekarstwem dla duszy stał się w ostatnich tygodniach czeski bard, Jaromir Nohavica, którego odkryłem (niestety nader późno) dzięki naszemu przyjacielowi Piotrowi, kiedy to pod koniec sierpnia prowadziliśmy kolejne szkolenie w Cieszynie. Pieśniarz ten i jego twórczość jest doskonale znana na Śląsku, a szczególnie Śląsku Cieszyńskim. Cudem zdobyłem zapis na DVD koncertu tego artysty, który odbył się w Ostrawie w czerwcu 2006 r. w hali Karolina. Klimat i atmosfera tego wydarzenia, a przede wszystkim takie utwory Jaromira, jak: Kometa, Gwiazda, czy Sarajewo nie pozostawiają słuchacza obojętnym. Konkludując, zachęcam wszystkich tych, którzy chcą się oderwać od otaczającej nas wokół polityki, a cenią ten rodzaj twórczości do jej zasmakowania; jestem pewien, że będzie to uczta nader smakowita.

Przejdźmy jednak do zapoznania się z zawartością tego numeru „TCHK”, który otwiera interesujący artykuł T. Bohdala, H. Charuna i M. Sikory poświęcony badaniom procesu skraplania czynników chłodniczych w mini wymiennikach ciepła. Jedną z biernych metod intensyfikacji procesu konwekcyjnej wymiany ciepła jest zmniejszenie średnicy kanałów dla przepływu czynników realizujących taki proces. Miarą efektywności tej intensyfikacji jest, między innymi, wzrost wartości współczynnika przejmowania ciepła. Efektem tego są małe wymiary gabarytowe wymiennika ciepła i osiągana w nim wysoka efektywność przekazywania ciepła. Kryteria takie spełniają tzw. kompaktowe wymienniki ciepła. W artykule podano ogólną charakterystykę techniczną takich wymienników. Przedstawiono publikowane wyniki badań różnych autorów w zakresie wymiany ciepła i oporów przepływu podczas skraplania w sekcjach wielokanałowych skraplaczy kompaktowych. Opisano budowę specjalnego stanowiska badawczego oraz przedstawiono wybrane wyniki własnych badań eksperymentalnych dla skraplania czynników chłodniczych R 134a, R 404A i R 407C wraz z ich końcową analizą. Obiektem tych badań były dwa pęczki minikanałów rurowych. Autorami kolejnej publikacji są I. N. Semenov i S. Filin, którzy prezentują mało znane starsze oraz nowe opracowania związane z wykorzystaniem lodu i kompozytów lodowych w charakterze materiału konstrukcyjnego i budowlanego w okrętownictwie, budowie maszyn i pokrewnych dziedzinach działalności człowieka. Jedną z ważniejszych zalet takich projektów niewątpliwie jest ich proekologiczność. Przykładem takiego unikalnego rozwiązania jest opracowanie i realizacja projektu sztucznych wysp pływających o różnych wymiarach i zróżnicowanym poziomie wyposażenia. Zdaniem autorów artykułu, podstawowym materiałem konstrukcyjnym „kadłuba” tego typu wysp może być zamrożona mieszanina lodu z odpowiednim wypełniaczem.

Wykorzystanie biomasy jako głównego paliwa w systemie energetycznym według ekspertów jest rozwiązaniem pozytywnie wpływającym na środowisko naturalne. Współspalanie biomasy z węglem kamiennym lub brunatnym w dużych kotłach bloków energetycznych wydaje się obecnie rozwiązaniem najbardziej racjonalnym w sytuacji, gdy zasoby biomasy znajdują się w bliskim sąsiedztwie elektrowni lub elektrociepłowni. Wstępne przygotowanie biomasy do jej współspalania z węglem jest rozwiązaniem, które likwiduje problemy towarzyszące temu procesowi u ich źródła. W drugiej części artykułu Sz. Szufy przedstawiono takie metody obróbki biomasy, jak: suszenie, rozdrabnianie, peletyzacja, toryfikacja, peletyzacja z toryfikacją, piroliza i hydroliza. Sformułowano wnioski dotyczące zalet i wad współspalania biomasy z węglem w kotłach energetycznych. Niezwykle interesujący jest materiał przygotowany przez M. Wajmana, a poświęcony problematyce sond pionowych. Sprężarkowe pompy ciepła wykorzystujące grunt jako dolne źródło ciepła są współcześnie coraz częściej jedynym urządzeniem pokrywającym zapotrzebowanie budynku na ciepło bądź chłód. Najbardziej wydajną z metod na odebranie/oddanie ciepła niskotemperaturowego z/do gruntu jest umieszczenie wymiennika ciepła (tzw. sondy pionowej) w wykonanym w gruncie odwiercie i wprowadzenie do niego cyrkulującego płynu pośredniczącego. W artykule przedstawiono teoretyczne podstawy wymiany ciepła w pionowych wymiennikach gruntowych oraz zagadnienie oporów cieplnych występujących podczas ich pracy. Zwrócono uwagę na praktyczne znaczenie oporu cieplnego sondy w systemach grzewczych z pompą ciepła. Publikacja ta jest pierwszą z serii planowanych artykułów poświęconych zagadnieniom związanym z sondami gruntowymi.

W artykule K. Gładyszewskiej-Fiedoruk i W. Bondaruka przedstawiono porównanie kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych wentylacji z ogrzewaniem tradycyjnym i wentylacji z ogrzewaniem powietrznym dla wolnostojącego domu jednorodzinnego. Porównano nakłady finansowe konieczne do poniesienia na takie systemy. Porównano także ich walory użytkowe, takie jak: bezpieczeństwo, łatwość obsługi i regulacyjność, uciążliwość, estetyka, a również ekologiczność rozwiązania. W części pierwszej publikacji zwrócono uwagę na stosowane rozwiązania wentylacji w domach jednorodzinnych, poczynając od systemu wentylacji grawitacyjnej, poprzez mechaniczną, a kończąc na wentylacji hybrydowej. Ocenie technicznej poddano również systemy ogrzewania stosowane w takich budynkach. W dalszej części prezentujemy trzecią część cyklu poświęconego zagadnieniom eksploatacji okrętowych urządzeń chłodniczych, której autorem jest D. Nanowski. Tym razem dzieli się on uwagami na temat regulacji wydajności chłodniczej sprężarek systemu etylenowego z kaskadą dla mieszaniny propan – etan, stosowanego na statkach specjalistycznych przeznaczonych do transportu skroplonego gazu (gazowcach).

W dziele informacji prezentujemy relację zdjęciową z tegorocznych Targów POLAGRA-TECH, które odbyły się w połowie września w Poznaniu. W Gdańskim Centrum Szkoleń i Certyfikacji uruchomione zostało kolejne, siódme już szkolenie prowadzone w ramach „Modułowego systemu szkoleń”. Szkolenie to poświęcone jest problematyce montażu i obsługi urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych i pomp ciepła. Dla osób zainteresowanych publikujemy zakres tematyczny tego szkolenia.

Dział kończy smutna informacja o zmarłym w sierpniu br. mgr inż. Witoldzie Jastrzębskim, wieloletnim dyrektorze Technikum Chłodniczego w Gdyni, jednej z najlepszych szkół technicznych w województwie Pomorskim i kraju. Żegnamy doskonałego organizatora, świetnego nauczyciela, a przede wszystkim wspaniałego człowieka, całym sobą oddanego kształtowaniu postaw i umiejętności zawodowych młodego pokolenia. Jako uczniowie tej świetnej szkoły, z ogromnym żalem żegnamy profesora Witolda Jastrzębskiego, dziękując mu tymi skromnymi słowami za to, że było nam dane spotkać go na naszej edukacyjnej drodze, że wpajał w nas tak dzisiaj niedoceniane i zaniedbywane cechy charakteru, jak: pracowitość, systematyczność, konsekwencja w osiąganiu celów, dobre wychowanie, szacunek dla starszego pokolenia, w tym nauczycieli, dbanie o fizyczny i duchowy rozwój. W swoich działaniach staramy się dochowywać tych zasad, i to jest ukoronowanie tego, co niewątpliwie pragnął osiągnąć.

Jestem przekonany, że i tym razem różnorodność tematyczna prezentowanych artykułów oraz materiałów o charakterze informacyjnym, będzie ciekawą i zarazem użyteczną lekturą dla wszystkich naszych stałych i przypadkowych Czytelników.

W NUMERZE 9(187)/2011